- Jens Friis
VAN posseëlgrootte kruietuine tot poskaartmooie parke rondom kastele tel onder die bykans 4 000 private en openbare tuine wat vermeld word in Gardens of England and Wales and Gardens of Scotland. Dié gidse staan algemeen bekend as die ``Yellow Books'' en is uiters gewild onder plantliefhebbers.
Hoewel dit baie wat-en-waar-inligting bied, is dit ook 'n mini-kursus in Britse maatskaplike en literêre ge- skiedenis soos in Chartwell, Kent (``red brick wall built by Sir Winston Churchill''), en Rudyard Kipling wat 'n visdam laat maak het in Sussex.
'n Mens moet bespreek om koningin Elizabeth se Frogmore-tuin by die Windsor-kasteel te besoek. Besprekings word ook aanbeveel vir Sandringham-paleis in Norfolk. Iedereen kan egter besoek aflê by die groentetuin ( een akker) van die McCosh-familie in Clydesdale. So ook by 'n tuin waar bye reeds die afgelope 200 jaar om 'n korf zoem of 'n ``secret garden'' wat sou kon herinner aan Winnie the Pooh se ``Hundred Acre Wood''.
Chelsea Physic Gardens (1673) in Londen is die oudste botaniese tuin in die Verenigde Koninkryk naas dié van Oxford wat terugdateer na die jare 1500. Digby is die Royal-hospitaal waar die jaarlikse Chelsea-blommeskou (23 tot 26 Mei 2000) plaasvind.
Brittanje se bekende ``public schools'' is skynbaar vrugbare grond vir vermeldenswaardige tuine. Gordonstoun, alma mater van prinse Philip, Charles en Andrew, word in die gids vermeld. So ook Eton, 'n klipgooi van die Windsor-kasteel, waarvan die tuine in 1880 aangelê is deur die koshuishoof.
Die warm water van die Golfstroom het 'n reeks mikroklimate geskep langs die weskus noord tot by Skotland. Subtropiese plante floreer in die sewe hektaar van die Abbey Gardens, Tresco en Scilly-eilande.
Die Yellow Books word in boek- en tuinbouwinkels in die Verenigde Koninkryk verkoop of kan bestel word van amazon.co.uk of die Garden Schemes, 31 Castle Street, Edinburgh EH12EL.
