Thursday, June 21, 2007

FALKLANDOORLOG: 25 jaar gelede


LONDEN. Brittanje het die Falkland-eilandgroep 'n kwarteeu gelede bevry en dié oorwinning is die afgelope week wyd gevier
Meer as 4 500 Falkland-veterane het verby Margaret Thatcher, prins Charles en Tony Blair marsjeer. Onder die oud-soldate was ook prins Andrew.
Hierdie eertydse troepe het Thatcher hartlik toegejuig. Dié oud-eerste minister is reeds 81 en het broos voorgekom toe Blair haar by die trappe afhelp van die Koningin Victoria-monument voor Buckhinghampaleis.
Die Falklandoorlog het in 1982 tussen Brittanje en Argentinië uitgebreek weens 'n dispuut oor eiendomsreg van hierdie eilandgroep in die Suid-Atlantiese Oseaan oos van Argentinië.
Die vet was in die vuur toe Argentinië dit beset het op 19 Maart 1982. Maar skaars drie maande lande het Argentinië oorgegee op 14 Junie. Oorlog is nooit amptelik verklaar nie.
Op die oppervlak lyk dit na kleinlikheid van Brittanje om só heftig op te tree oor 'n eilandjie duisende kilometers weg. Maar soos dit maar al te dikwels in oorloë gaan, het dit hier eerder oor die halsbandjie as die hondjie gegaan.
'n Kwarteeu gelede was Argentinië in 'n erge ekonomiese krisis en daar was grootskaalse burgerlike onrus teen die onderdrukkende militêre junta se heerskappy sedert 1976. Die militêre regering onder generaal Leopoldo Galtieri wou in beheer bly deur die publieke aandag te verskuif. Dit het hulle gedoen deur te fokus op jarelang ongemak oor bogenoemde eiendomsreg.
Brittanje het 'n groot vloot na die Falkland-eilandgroep gestuur. Tydens gevegte is 258 Britte en 649 Argentyne gedood. Die Britte het die oorhand gekry en die gebied het onder Britse beheer gebly.
Die politieke effek van die oorlog was sterk in beide lande. Weens die nederlaag het die militêre regering selfs meer teenstand gekry van die onderdrukte Argentyne. In Brittanje het dit verseker dat Thatcher die 1983 algemene verkiesing gewen het.
Hierdie konflik speel 'n belangrike rol in die kultuur van beide lande waar dit die onderwerp is van vele boeke, films en liedjies. Dit word egter nie beskou as 'n reuse gebeurtenis van die twintigste-eeu nie, want min mense is dood en die ekonomiese omvang was beperk.
Daar is vandag steeds aansprake op die eilandgroep deur Argentinië. Sou 'n soortgelyke inval weer plaasvind sal die Britte sekerlik die oorhand kry, maar dit mag moeiliker wees weens hul betrokkenheid tans in Irak en Afghanistan.